Financiële kengetallen nemen we sinds 2016 (wijziging Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeente) op in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Het gaat om de volgende kengetallen:
- de netto schuld quote;
- de netto schuldquote gecorrigeerd voor leningen;
- de solvabiliteitsratio;
- de grondexploitatie;
- de structurele exploitatieruimte;
- de belastingcapaciteit.
De kengetallen geven de raad meer inzicht in de financiële positie van de gemeente. Zij kan zo de ontwikkeling van de kengetallen zien ten opzichte van de begroting 2017 en de jaarstukken 2016.
Financiële kengetallen | Werkelijk | Begroot | Begroot | Begroot | Begroot | Begroot |
|---|---|---|---|---|---|---|
2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
1.a. Netto schuldquote | 46% | 45% | 72% | 67% | 62% | 53% |
1.b. Netto schuldq. gecorr. voor leningen | 37% | 37% | 63% | 58% | 54% | 45% |
2. Solvabiliteitsratio | 30% | 29% | 30% | 31% | 33% | 36% |
3. Grondexploitatie | 14,02% | 10,67% | 19,21% | 16,23% | 15,17% | 10,36% |
4. Structurele exploitatieruimte 2016 | 7,05% | 0,47% | -0,18% | 0,26% | 0,58% | 0,17% |
5. Belastingcapaciteit | 116,2% | 112,4% | 114,8% | 114,8% | 114,8% | 114,8% |
De provincie hanteert de hieronder gebruikte indeling voor de financiële kengetallen. De indeling is gebaseerd op de signaleringswaarden zoals die bij stresstesten voor 100+ gemeenten worden gehanteerd.
Financiële kengetallen | Gelders | kengetal | Categorie | Categorie | Categorie |
|---|---|---|---|---|---|
gemiddelde | Lingewaard | A | B | C | |
1.a. Netto schuldquote | 65% | 72% | <90% | 90-130% | >130% |
1.b. Netto schuldq. gecorr. voor leningen | 53% | 63% | <90% | 90-130% | >130% |
2. Solvabiliteitsratio | 33% | 30% | >50% | 20-50% | <20% |
3. Grondexploitatie | 18% | 19,21% | <20% | 20-35% | >35% |
4. Structurele exploitatieruimte 2018 | 0,60% | -0,18% | Begr én MJB > 0% | Begr of MJB > 0% | Begr én MJB < 0% |
4. Structurele exploitatieruimte MJB | niet bekend | 0,17% | |||
5. Belastingcapaciteit | 99% | 114,8% | <95% | 95-105% | >105% |
Het Gelders gemiddelde is berekend op basis van de door de gemeenten in hun begroting 2017-2020 opgenomen kengetallen.
Categorie A is het minst risicovol en C het meest risicovol. De provincie beoordeelt onze financiële positie aan de hand van de kengetallen. Maar voor het behouden van preventief toezicht is het alleen van belang dat de meerjarenbegroting een positief saldo heeft. (art. 203 GW).
Hieronder is voor elk kengetal een korte toelichting opgenomen.
1 a. Netto schuldquote
De netto schuldquote = totale schulden / totale baten (excl. reserves)
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken.
Ten opzichte van de begroting 2017 is de netto schuldquote gestegen. Dit wordt vooral veroorzaakt door de opheffing van de GR Bergerden en het aantrekken van een nieuwe langlopende geldlening voor investeringen. Desondanks zit Lingewaard nog altijd ruim in categorie A, de minst risicovolle categorie.
1 b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote wordt zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden berekend, omdat er onzekerheid kan bestaan of alle leningen terug worden betaald. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en ook wat dat betekent voor de schuldenlast.
Lingewaard zit ruim in categorie A, de minst risicovolle categorie.
2. De solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio = eigen vermogen / totaal balans
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin onze gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het totale balanstotaal. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat uit alle reserves en het resultaat.
De solvabiliteitsratio zit in de middelste categorie. Dit is een aandachtspunt. Doordat het eigen vermogen de komende jaren langzaam stijgt, verbetert deze ratio.
3. Grondexploitatie
Kengetal grondexploitatie = Boekwaarde bouwgrond in exploitatie / totale baten (excl. reserves)
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale baten.
De boekwaarde is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De gronden moeten tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen. Hoe hoger het percentage, hoe groter het risico dat de waarde van de grond niet kan worden terugverdiend. Of een hoog of laag percentage gunstig is, is afhankelijk van de markt. Bij een gunstige markt zou een hoog percentage meer winstpotentie kunnen hebben.
Het kengetal van Lingewaard is ten opzichte van de jaarrekening 2016 gestegen. Dit komt onder meer doordat de Gemeenschappelijke Regeling Bergerden in 2018 wordt opgeheven en deze bouwgrondexploitatie door Lingewaard wordt voortgezet. Het kengetal is kleiner dan 20%. Hierdoor zit Lingewaard in categorie A, de minst risicovolle categorie.
4. Structurele exploitatieruimte
De structurele exploitatieruimte = het saldo van de structurele baten en lasten + het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves / de totale baten (excl.reserves).
Dit kengetal geeft aan welke structurele financiële ruimte de gemeente heeft. We nemen bij de berekening alleen de structurele baten en lasten mee en niet de incidentele.
De structurele exploitatieruimte is in 2018 net negatief. In de jaren 2019 t/m 2021 is dit kengetal positief. Hierdoor zit Lingewaard in 2018 in categorie B en vanaf 2019 in categorie A.
5. Belastingcapaciteit
Belastingcapaciteit = totale woonlasten gemeente Lingewaard / landelijk gemiddelde woonlasten
De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen, wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Dit kengetal vergelijkt de totale woonlasten in Lingewaard met het landelijke gemiddelde. Het Coelo publiceert ieder jaar deze lasten in de Atlas van de lokale lasten.
De woonlasten zijn de OZB, de rioolheffing en de afvalstoffenheffing. We gaan uit van de woonlasten van meerpersoonshuishoudens.
De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle theorie. Door de relatief hoge onroerende zaakbelasting ontbreekt de ruimte voor het benutten van extra belastingcapaciteit, indien dat nodig zou zijn voor het opvangen van risico's. De belastingdruk 2018 is vergeleken met het landelijke gemiddelde van 2017 (2018 is nog niet bekend). Omdat onze lokale lastendruk daalt door de verlaging van de rioolheffing en de afvalstoffenheffing is de verwachting dat het kengetal ook zal dalen wanneer het landelijke gemiddelde 2018 bekend is.
Beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen
De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle categorie. Dit wordt echter gecompenseerd door ons uitstekende weerstandsvermogen waarmee we risico's kunnen opvangen. Wij beoordelen dit daarom per saldo niet als risicovol.
De structurele exploitatieruimte zit vanaf 2019 in de minst risicovolle categorie. Voor onze financiële positie is het wenselijk dat dit kengetal niet beneden nul daalt. Met andere woorden het structurele saldo van de baten en lasten in de komende jaren moet positief blijven.
Voor de solvabiliteit is het van belang het eigen vermogen zoveel mogelijk op peil te houden, evenals voor de belastingcapaciteit.
De overige kengetallen vallen in de minst risicovolle categorie.
We concluderen dat onze financiële positie stabiel is. Om dit in de toekomst te behouden moeten we zorgen voor een structureel sluitende meerjarenbegroting en een ruim eigen vermogen.